سخنان رهبر معظم انقلاب در مورد قرآن
شرح سخنان عظمای ولایت حضرت ایت الله خامنه ای:
بسم الله الرحمن الرحیم. از برادران عزیزی که امسال هم مثل سالهای قبل، دل و محفل ما را به تلاوت کلام الهی منوّر کردند، خیلی تشکر میکنیم. امسال برنامه ما از سالهای قبل هم بهتر بود؛ پیشرفت قرای جوان ما در تلاوت، محسوس است. الحمدللَّه، پی درپی این نسلهای قرآنی یکی پس از دیگری میایند، استعدادهای خوب، دلهای پر از شوق و نفسهای گرم، در خدمت قرآن و تلاوت آن قرار می گیرند. این، بخشی از قضیه است؛ اما یک بخش لازم است.
تأکید بر عمل به قرآن همراه با تلاوت
من همین جا تذکر بدهم که اگر ما معتقدیم ـ که معتقدیم ـ عمل به قرآن، اساس و محور احیای قرآن است و مسئله به تلاوت و خواندن و اینها ختم نمی شود، معتقدیم باید به قرآن عمل و جامعه و فکرمان را قرآنی کنیم، باید قرآن را باور کنیم و وعده قرآن را وعده صدق و حق بدانیم، همین طور که خود قرآن می فرماید: «و تمّت کلمة ربّک صدقاً و عدلاً لامبدّل لکلماته»، همچنان که باید تعاملمان با شخص خودمان، با افراد خانواده و محیط کار و اجتماعمان، با مسلمانان کشورهای دیگر، با قدرتها، با ملتها، همه اینها باید با نَفَس و روح قرآنی تنظیم بشود، اینها همه اش درست است و به آن اعتقاد داریم، اما اینها به این معنا نیست که ما تلاوت قرآن را دست کم بگیریم. من میخواهم به شما «قرآنی»ها ـ که اهل تلاوت، اهل تجوید و اهل لحن و آهنگ و صوت و خواندن قرآنید ـ این را تأکید کنم: گاهی شنیده می شود که بعضی می گویند: به قرآن باید عمل کرد؛ این حرف درستی است؛ اما مقصودشان این است که تلاوت قرآن و آرایه های قرآنی را دست کم بگیرند! من با این مخالفم. تلاوت قرآن هم جزء یک مجموعه و منظومه ای است که اینها همه به هم متصل است؛ این هم بایستی مورد توجه قرار بگیرد و گرامی داشته شود. هم باید تلاوت بکنید و هم باید معانی قرآن را بفهمید؛ اگر معنای قرآن را فهمیدید، می توانید بهتر تلاوت کنید.
تلاوت قرآن و توجه به مفهوم
قرای حالا را با قرای بیست سال قبلمان مقایسه کنیم که این حرکت قرآنی در کشور ما تازه و آرام آرام شروع شده بود، بعضیها خوب هم میخواندند، صداها خوب بود و شیوه های قرای معروف را هم یاد گرفته بودند و می خواندند؛ اما دلنشین نبود؛ چرا؟ چون از معانی و مفاهیم آیت هیچ سر در نمی آوردند؛ اما امروز آن طور نیست؛ امروز وقتی جوانهای ما آیاتی را می خوانند، کیفیتِ خواندنشان، حکایت از این می کند که اینها معنای آیه را می فهمند و به مفهوم آیه توجه دارند. پس اول باید خوب بخوانید، تلاوت را خوب، زیبا و جامع و صحیح بخوانید. دوم، معانی و مفاهیم قرآنی را بفهمید، و سوم، قرآن را حفظ کنید. حفظ قرآن خیلی مهم است. شما جوانها به این احتیاج دارید و می توانید.
تکرار زمینه ساز تدبر در قرآن
وقتی شما حافظ قرآن هستید، این تکرار آیت قرآنی و انس دائمی با قرآن، به شما فرصت میدهد که در قرآن تدبّر کنید. «تدبر در قرآن» با یک بار و دوبار خواندن حاصل نمی شود؛ با تکرار و انس با ایه ای از قرآن و امکان تدبّر در آن به دست می آید. لطایف قرآن کریم را جز با تدبّر نمیتوان فهمید. بنابراین حفظ و فهم معانی قرآن و تلاوت آن لازم است.
تلاوت تأثیرگذار
در مورد تلاوت قرآن ما هر سال به طور مفصل نکاتی را عرض کرده ایم. الحمدللَّه روزبه روز جماعت قرآنی ما، هم دایره شان وسیع تر و هم از این جهت بهتر شده اند؛ با خواندن قرآن و کیفیت اثرگذاری با تلاوت آشنا شده اند. هر تلاوتی اثرگذار نیست؛ بعضی از تلاوتها هست که وقتی اجرا میشود، معانی قرآن را در گوش و دل و جان مخاطب رسوخ می دهد؛ دست یافتن به چنین تلاوتی، با ارزش است. ما میخواهیم به آنجا برسیم. البته شرط این، صدا، موسیقی، کیفیت ترکیب بندی آیت است همه اینها مؤثر است. الحمدللَّه جوانهای ما در این زمینه واردند و حرکتشان حرکت خوبی است و روزبه روز هم بهتر خواهد شد.
بقیه در ادامه مطلب: